bespreek de ethische aandachtspunten/dilemma’s in een team van experts en eindgebruikers en sta stil bij passende oplossingen van ethische knelpunten. 

Wanneer je iets ontwerpt of ontwikkeld is het belangrijk om ook de vraag te stellen: “ontwerpen we het goede?” Wat het goede is, is context afhankelijk. Het is daarom belangrijk om ethisch vooruit te kijken naar dilemma's of risico’s in je project. Daarbij stellen we niet de vraag of iets ethisch verantwoord is of niet, maar hoe we een project of innovatie ethisch kunnen ontwerpen. We begeleiden het project of innovatie naar een vorm die voldoet aan wat we het goede vinden in een bepaalde context. Je bespreekt eerst welke actoren betrokken zijn bij je project, evalueert dan de stappen of werkwijze van het project met deze groep in je achterhoofd en verkent waar er ethische spanningen ontstaan. Deze verkenning kan je eventueel verdiepen door ethische stromingen te betrekken.

Gemiddelde duur: 2 tot 4 uur

Benodigdheden:

• Conceet beeld van je project/innovatie: welke stappen worden er gezet, wie zijn er betrokken, welke technieken worden gebruikt, wat zijn kwetsbaarheden of kansen van de eindgebruiker van je project/innovatie

• Duidelijk basisdocument zodat iedereen die meedoet over hetzelfde praat

Aantal mensen
Interdisciplinaire en inclusieve groep deelnemers, elke stakeholder moet deelnemen aan de sessie (in ieder geval, hoe completer, hoe beter)

In de testfase van je project/innovatie, wanneer je een duidelijk beeld hebt van de vervolgstappen, werkwijze en gebruikte technologie, maar nog niet helemaal uitontwikkeld bent.

Omdat we in project Luna een opvoedrobot ontwikkelen voor een kwetsbare doelgroep hebben we met een breed interdisciplinaire groep concreet gekeken naar de ethische risico’s van het gebruik van Luna door scenario’s door te spreken. Naast het identificeren van de risico’s zoals afhankelijkheid, verwachtingen en privacy hebben we samen een plan van aanpak bedacht om deze risico’s te voorkomen of minimaliseren bijvoorbeeld door goede onboarding, trainingen en overeenkomsten te organiseren. 

Tijdens colleges met UvA studenten hebben we de risico’s en kansen van quantified self innovaties besproken door de blik van privacy-onderzoekers. Zo zijn we erachter gekomen dat privacy niet alleen gaat over gegevensbeschermen, maar ook over ruimte hebben om autonoom keuzes te maken.