Steeds vaker verschijnen zorgwekkende berichten over de mentale gezondheid van jongeren. Het innovatienetwerk Garage2020 en ontwerpbureau Greenberry hebben speciaal voor hen een nieuwe app ontwikkeld om te zorgen dat zij hun emoties beter begrijpen. ‘Het hielp me inzicht te krijgen in hoe ik me voel.’

Drugs, vechtpartijen en mishandelingen vormden de jeugd van Fier de Vries (18). Vanaf zijn vijftiende kreeg hij intensieve psychologische hulp. Vorig jaar is hij benaderd door zijn behandelaar om een proefversie van de Feelee-app te testen. ‘Ik was onder de indruk. Het hielp me inzicht te krijgen in hoe ik me voel.’

De Vries is niet alleen. Ruim 400.000 jongeren staan in contact met jeugdhulp. De nieuwe app Feelee hoopt voor hen, maar ook voor jongeren die worstelen met mentale klachten, een manier te zijn om meer inzicht te krijgen in de relatie tussen hun gewoontes en hun emoties. ‘Door de app kwam ik erachter hoe slecht mijn slaapritme was’, zegt De Vries. ‘Ik greep gemiddeld twaalf keer per nacht naar mijn telefoon.’

Emoji’s voor je emoties

Onzekerheid, verliefdheid, nervositeit en euforie. In je puberteit kunnen emoties snel opkomen en elkaar afwisselen, zegt Feelee-oprichter Levi van Dam. Van Dam is onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam en werkzaam in de psychiatrie en jeugdzorg. Hij kreeg het idee voor Feelee tijdens zijn promotieonderzoek. Op een werkbezoek in Boston kwam hij in aanraking met een app die de griep kon voorspellen op basis van smartphonedata. Als het met de griep kan, dan kan het ook met mentale gezondheid, dacht Van Dam.

Hij wilde een intuïtieve app ontwikkelen die aansluit op de belevingswereld van jongeren. Het antwoord bleek emoji’s. Gebruikers beantwoorden de vraag ‘Hoe gaat het met je?’ middels een van de dertig emoticons, zoals blij, verdrietig, trots of feestelijk. Deze data worden gecombineerd met zaken die je telefoon automatisch bijhoudt: je slaap en beweging. Feelee creëert hiermee een overzicht om bepaalde trends over je emoties en gewoontes duidelijk te maken. Binnenkort hopen de ontwikkelaars ook schermtijd hierin op te nemen.

Van Dam: ‘Bij jeugdhulp bepalen we of kinderen uit huis geplaatst moeten worden op basis van bepaalde variabelen. Ga je naar school? Sport je? Slaap je goed? Jongeren worden continu geobserveerd en dat is ingrijpend. De app doet dat op een intuïtieve manier, deze beweegt mee in het leven van de jongere.’

3500 geïnteresseerden

In samenwerking met T-mobile is het potentiële bereik van de app in kaart gebracht. Meer dan 3500 jongeren hebben aangegeven dat ze interesse hebben. ‘Voor ons is dat een signaal dat hier behoefte aan is,’ zegt Van Dam.

Van Dam en zijn collega Merel Leijse, onderzoeker bij Amsterdam UMC, zijn de afgelopen vier jaar bezig geweest met de ontwikkeling van de app. Eind februari is Feelee beschikbaar om te downloaden. Van Dam benadrukt dat het een eerste versie van de app betreft. ‘We hebben jonge gebruikers nodig om de app verder te kunnen ontwikkelen.’

Maar hoe zit het met privacy? Feelee slaat data deels op: de nickname, het e-mailadres en de ingevoerde emoji’s worden opgeslagen. Als een jongere wil meewerken aan het onderzoek om de app te verbeteren, zal er meer data verzameld worden. Hiervoor moet de gebruiker aanvullende toestemming geven.

De hoop is dat de app uiteindelijk een aanvullend hulpmiddel wordt bij de behandeling van jongeren met psychologische problemen en ook zogenoemde ‘mentale tipping points’ kan herkennen. Oftewel: een neerwaartse trend kan signaleren in hun mentale gezondheid zodat er op tijd ingegrepen kan worden.

Jongeren moeten zelf ontdekken of Feelee voor hen een hulpmiddel is, zegt De Vries, die de app zes maanden heeft getest. ‘Binnen de mentale gezondheidszorg is er geen goed of fout. Je moet zelf uitzoeken of dat bij jou past,’ zegt hij. ‘De app blijft een directe confrontatie met je gevoelens. Maar als het voor je werkt, kan je er veel aan hebben.’